Boeddhisme: We maken vaak de vergissing ons met onze verwarring te identificeren

In het boeddhisme worden weleens gigantische scherpe teksten geformuleerd. Zo ook door de inmiddels overleden Sogyal Rinpoche in het boek Dagend Inzicht. Rinpoche stipt aan dat we ons als mens te vaak met bepaalde situaties, rollen of gevoelens identificeren waardoor we de waarheid niet meer goed kunnen waarnemen.

In deze stroming heet de waarheid Rigpa. Dat een helderheid die achter alle ego's verscholen zit. Het mediteren zorgt ervoor dat je de waarheid, het Rigpa, kan zien. 'Bovenal moeten we ons ware zelf - wat je onze boeddhanatuur zou kunnen noemen - voeden, want we maken zo vaak de fatale vergissing ons met onze verwarring te identificeren, en deze dan te gebruiken om over onszelf te oordelen en dat gebrek aan eigenliefde te voeden, waar zovelen van ons tegenwoordig onder lijden.'

De verwarring kan in de psychologie gevonden worden in afweermechanismen die te dominant worden om pijn te onderdrukken. Deze afweermechanismen kunnen zo sterk zijn dat ze mensen depressief maken of dwingen tot andere coping mechanismen. Het is de kunst om, volgens het boeddhisme, te mediteren, je geest waar te nemen en de identificaties met te veel ego weg te nemen.

'Het is van vitaal belang om onszelf en het onderricht niet te veroordelen, maar ons met humor van onze situatie bewust te zijn en ons te realiseren dat we nu zijn alsof vele personen in één persoon leven', laat Rinpoche in de volgende zin optekenen. Hij doelt hier op dat we als mens zulke sterke gevoelens of afweermechanismen kunnen krijgen, dat het lijkt alsof we meerdere personen zijn.

Het krijgen van inzicht kan ons gerust stellen. 'En hoe bemoedigend kan het zijn te aanvaarden dat we vanuit het ene perspectief allemaal enorme problemen hebben, die we op het spirituele pad meenemen, en die ons wellicht zelfs naar het onderricht hebben geleid, en toch ook te weten vanuit een ander gezichtspunt onze problemen niet zo echt of solide zijn, of zo onoverkomelijk als we onszelf hebben wijsgemaakt', aldus Rinpoche.