Zwarte Muisjes podcast maakt psychische problemen rondom zwangerschap bespreekbaar

Over psychische problemen rondom een bevalling wordt te weinig gepraat, vindt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Dit terwijl tien procent van de vrouwen tijdens of na de zwangerschap een angststoornis of depressie krijgt; dat betekent dat ruim één op de tien vrouwen rond de zwangerschap serieuze psychische klachten heeft.

Zwarte Muisjes

Als onderdeel van de deze week gelanceerde ‘Hey, het is oké’-overheidscampagne, maakten journalist en researcher Denise Hilhorst en journalist Maarten Dallinga de podcast ‘Zwarte Muisjes’ om het onderwerp van psychische problemen tijdens of na een zwangerschap bespreekbaar te maken.

Voor de podcast volgt Dallinga hoofdpersoon Sanne en haar vriend Jelte een jaar lang. Ook spreekt hij met andere vrouwen die rond hun zwangerschap depressief en angstig werden, in een psychose raakten of posttraumatische stressstoornis (PTSS) kregen. In Zwarte Muisjes blikt Dallinga terug, maar kijken we vooral ook met de vrouwen vooruit. Ze vragen zich af of ze weer zwanger willen worden, of zijn zwanger en willen een nieuwe depressie voorkomen. Wat hielp, of helpt? En hoe kijken ze naar de toekomst?

Verdraaid beeld

Via de podcast ontdek je hoe het is om je somber of in de war te voelen in een periode waarin je juist verwacht gelukkig te zijn. En waarin de mensen om je heen verwachten dat je vrolijk en dankbaar bent. Vrouwen horen vaak: ‘Je moet maar lekker genieten van je zwangerschap’ of ‘Je baby is toch gezond?’. Dat maakt het moeilijker om eerlijk te zijn over hoe je je écht voelt.

Ook gynaecoloog Marieke Paarlberg van Gelre ziekenhuizen Apeldoorn herkent dat, stelt ze in een RTL-artikel. Vrouwen die psychische klachten hebben, beginnen daar vaak niet uit zichzelf over, is haar ervaring. ‘Veel vrouwen hebben een heel duidelijk beeld over hoe zwangerschap, bevalling en moederschap eruit moeten gaan zien, ook door sociale media, waarop meestal alleen de extremen worden gedeeld. Als het dan anders gaat dan hoe ze dat voor ogen hadden, hebben ze het gevoel dat ze falen en ontstaan er schuld en schaamte.’

Factoren 

De psychische klachten kunnen al voor de bevalling beginnen, stelt Paarlberg. Een angststoornis kan bijvoorbeeld al vroeg opkomen, omdat de vrouw dan bijvoorbeeld angsten heeft rondom de bevalling of bang is dat niet alles goed is met het kindje. Ook een depressie kan op het elk moment van de zwangerschap of erna, optreden. Postnatale psychoses, die gelukkig zelden voorkomen, ontstaan bijna altijd kort na de bevalling, al na een paar dagen.

Maar zijn er factoren die een grotere kans veroorzaken op op psychische problemen rond de zwangerschap? Volgens Paarlberg, wel. Zo kan erfelijkheid een grote rol spelen. Als één van je ouders of een broer of zus psychische problemen heeft (gehad), is er een groter kans dat jij hier ook mee te maken gaat krijgen. Psychosociale factoren kunnen ook een rol spelen. Hieronder vallen allerlei problemen die je gevoel van veiligheid kunnen aantasten, zoals relatieproblemen, financiële problemen, een onzekere huisvestingssituatie of een geschiedenis met mishandeling.

Meer aandacht

Paarlberg wil dat verloskundigen, artsen en kraamzorg medewerkers meer aandacht hebben voor mogelijke psychische klachten. ‘Er is bijvoorbeeld een vragenlijst waarmee ze kunnen screenen of een vrouw een verhoogde kans heeft op deze klachten.’ Daarnaast zouden moeders zelf moeten uitspreken dat niet alles aan een zwangerschap, bevalling en kind leuk is. ‘Het zou heel erg helpen als vrouwen weten dat het oké is om niet alles de hele tijd geweldig te vinden, en als ze weten dat er hulp is als ze te vaak of te lang ongelukkig zijn.’

Op de overheidswebsite van ‘Hey, het is oke’ zijn allerlei interviews te lezen en tips te vinden over hoe om te gaan met psychische problemen, rondom de zwangerschap en daarbuiten. De podcast is hier te beluisteren. (Foto: Pexels/Amina Filkins)