Bessel van der Kolk: Hoop op neurofeedback-computer op alle scholen

Bessel van der Kolk hoopt dat in de toekomst alle scholen beschikken over een neurofeedback-computer. Dit is een computer die kinderen die erg gestrest, boos of angstig zijn kunnen gebruiken om hun hersenen te optimaliseren.

Psychiater Van der Kolk is erg innovatief en wordt daarom ook soms beschimpt in het vakgebied, maar hij poogt wel de sector te innoveren. Neurofeedback is een vorm van biofeedback die specifiek betrekking heeft op de hersenen en hun elektrische activiteit, zoals gemeten door de elektro-encefalografie (EEG). Neurofeedback wordt ook wel EEG biofeedback genoemd.

Het basisidee van neurofeedback is dat we een betere controle kunnen krijgen over onze hersenfuncties door te worden getraind om bepaalde aspecten van onze eigen hersenactiviteit te veranderen. In een typische neurofeedback sessie worden elektroden op de hoofdhuid geplaatst om de elektrische activiteit van de hersenen te meten. Deze signalen worden dan weergegeven op een scherm, waar de persoon kan proberen deze te veranderen of te beheersen.

Van der Kolk: 'Er zijn onderzoeken geweest met kinderen die compleet van de kaart waren, maar na neurofeedback wel in staat waren om te functioneren', vertelt hij in een podcast met Rangan Chattarjee dat drie maanden geleden is opgenomen. 'Mijn droom is dat elke school in Amerika een neurofeedback-computer krijgt. Als ze dan erg gestrest zijn door problemen thuis, dan kunnen we hun hersenen kalmeren met deze computer. Ik hoop ook dat elke medische kliniek dit krijgt.'

Neurofeedback

Neurofeedback werkt door het trainen van individuen om bepaalde aspecten van hun eigen hersenactiviteit te reguleren. Hersengolven, die de elektrische activiteit in de hersenen vertegenwoordigen, zijn de primaire focus van neurofeedback training. Hersengolven worden ingedeeld in verschillende frequentiebanden, die elk geassocieerd zijn met verschillende cognitieve en fysiologische toestanden.

De belangrijkste frequentiebanden zijn:

1. Delta-golven (1-4 Hz): Dit zijn de traagste golven en komen vooral voor tijdens diepe, droomloze slaap.
2. Thèta-golven (4-8 Hz): Deze golven zijn geassocieerd met slaperigheid, vroege stadia van slaap en sommige meditatieve toestanden.
3. Alpha-golven (8-12 Hz): Deze komen voor wanneer we ontspannen en rustig zijn, maar nog steeds alert.
4. Bèta-golven (12-30 Hz): Deze golven zijn geassocieerd met actief denken, probleemoplossing, en concentratie.
5. Gamma-golven (30+ Hz): Deze zijn gerelateerd aan hogere cognitieve functies zoals perceptie, bewustzijn en leren.

Tijdens een neurofeedback sessie wordt de hersenactiviteit van een individu gemeten met een EEG en vervolgens realtime aan het individu gepresenteerd, vaak in de vorm van een video- of computerspel. De persoon wordt dan aangemoedigd om bepaalde aspecten van deze activiteit te veranderen, vaak door het spel te 'besturen' met hun hersengolven.

Bijvoorbeeld, iemand met ADHD kan worden getraind om hun bètagolven te verhogen (wat kan helpen met focus) en hun thetagolven te verminderen (wat kan helpen met hyperactiviteit). Iemand die worstelt met angst kan worden getraind om hun alfa-golven te verhogen, wat kan helpen om een gevoel van rust en ontspanning te bevorderen.

Interview met Bessel van der Kolk, over Neurofeedback vanaf 1 uur en 8 minuten.