Wachttijden jeugd-ggz opgelopen tot meer dan één jaar

Al voor de coronacrisis stonden kinderen en jongeren onder de achttien op uitzichtloze wachtlijsten voor complexe mentale problemen. Minderjarigen die leiden aan een eetstoornis, suïcidale gedachten en verslavingen moeten vaak maanden wachten, terwijl deze - naast veel andere mentale problemen - fataal kunnen zijn. Maar sinds de coronacrisis is de wachtlijst-situatie enkel verslechterd, blijkt uit een recent rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.

Discussies over geld 

Sinds de crisis is de wachttijd opgelopen naar minstens een jaar - soms zelfs langer dan een jaar. Een oplossing hiervoor zou meer geld zijn, maar dat blijkt niet zo makkelijk te zijn. Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugd-ggz en de jeugdzorg, maar zij hebben een tekort van 1,7 miljard euro. Dit is niet iets wat zij ergens anders - zwembaden of discotheken bijvoorbeeld - vandaan willen halen om het tekort op de jeugdzorg aan te vullen; zij willen dat het Rijk het betaald.

Het Rijk ziet het echter anders: zij willen dat grote bedrag niet zomaar bij de gemeente leggen. Ze geven wel 613 miljoen euro extra voor de acute nood niet jaar; maar geen ruime anderhalf miljard. Mochten ze het geld wel willen geven, dan moeten de gemeente eerst hun geld beter en doelmatiger besteden, stelt Paul Blokhuis, verantwoordelijk voor de jeugdzorg, in een recent Volkskrant artikel.

Het Rijk en de gemeente worden het dus niet eens over (extra) geld voor de jeugdzorg. Om deze reden is er de arbitragecommissie bij gekomen, om een definitief oordeel te geven over de situatie. Dit is de eerste keer ooit dat de arbitragecommissie wordt ingesteld om een probleem op te lossen tussen het Rijk en de gemeenten.

Niet goed functionerend systeem

En dat extra geld is nodig, want volgens de gemeenten groeit het aantal van jongeren met psychische problemen en is er meer geld nodig om iedereen te helpen. Maar volgens De Volkskrant is er ook een ander probleem: de gemeenten geven te veel geld uit aan ‘lichte’ problemen - zoals opvoedhulp - in plaats van aan de zwaardere, complexe, problemen. Bij de complexe problemen is het namelijk onzeker of je (snel) succes boekt en het is dus minder aantrekkelijk.

Voordat het Rijk meer geld gaat geven aan de gemeenten voor de jeugdzorg, vinden deskundigen het belangrijk dat het systeem eerst veranderd. 'Anders gooi je het in een bodemloze put', betogen onder anderen Arne Popma, verantwoordelijk voor jeugd-ggz bij de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie, en kinder- jeugdpsychiater Peter Dijkshoorn, sinds september ambassadeur voor de verbetering van het jeugdzorgstelsel. Daartoe willen de gemeenten strakker begrenzen wat jeugdhulp is. ‘Paardencoaching, huiswerkbegeleiding en speltherapie vallen daar niet langer onder. Van sommige dure zorg was het resultaat niet altijd duidelijk.’ (Foto: Pexels/RODNAE Productions)