Traumaverwerking in The Handmaid’s Tale: gaat dat ook zo in het echt?

Elke vrijdag staat er een nieuwe aflevering van The Handmaid’s Tale op Videoland. Het vierde seizoen staat geheel in het teken van June haar traumatische ontsnapping uit Gilead en het proberen van haar leven weer op te pakken in Canada. Trauma en traumaverwerking staan hier centraal, maar gaat de serie goed en realistisch hier mee om?

The Handmaid’s Tale is een Amerikaanse serie over het dystopische Gilead en is gebaseerd op het boek uit 1985 van Margaret Atwood. De serie vindt plaats in Gilead: een overgenomen deel in Amerika door een extreem conservatieve groep leiders. Door de klimaatcrisis is er een ‘onvruchtbaarheids pandemie’ ontstaan en zijn kinderen kostbaar. In Gilead worden de vruchtbare vrouwen ontvoerd en als ‘handmaid’s’ ingezet, met als enige taak om kinderen te baren voor de onvruchtbare, en rijke, leiders. Soms weten er vrouwen te ontsnappen naar Canada, net zoals het June lukt aan het einde van seizoen twee. Maar het leven gewoon weer oppakken blijkt een bijna onmogelijke taak.

Traumaverwerking

De meeste vrouwen die ontsnapt zijn uit Gilead voelen geen connectie met hun oude leven en klampen zich vast aan andere slachtoffers - die weten waar zij doorheen zijn gegaan. Dit is een veel voorkomend verschijnsel voor individuen die samen traumatische ervaringen hebben meegemaakt. Afgezien van het feit dat andere mensen de gebeurtenissen niet begrijpen, voelen veel slachtoffers zich meer verbonden met medeslachtoffers omdat ze hun verhaal kunnen vertellen zonder oordeel of angst voor verwijten.

Daarnaast zie je ook hoe June - de hoofdrolspeelster die na zeven jaar ontsnapt is uit Gilead - de behoefte heeft om haar dierbaren, zoals haar man, troost te bieden na het delen van haar trauma. June’s traumareacties blijven haar relatie met haar man verstoren; een wisselwerking die in het psychologische vakgebied veel voorkomend is.

Mensen kunnen trauma op allerlei soorten manieren verwerken en er is geen ‘goed’ of ‘fout’ hierin. In The Handmaid’s Tale kiezen sommige vrouwen ervoor om zich aan te passen aan het nieuwe leven in Canada en alles achter zich te laten, terwijl sommigen - zoals June - er alles op alles zetten om wraak te krijgen voor wat er gebeurd is in Gilead. De serie geeft aan elke vorm van traumaverwerking aandacht en dat is een belangrijke eer voor traumaslachtoffers over de hele wereld; het normaliseren van de geïndividualiseerde ervaringen van en reacties op trauma.

Flashbacks en geluk

Wat de serie ook mooi laat zien, is hoe alles in het dagelijks leven een trauma kan triggeren en hoe iemand van het een op het andere moment overspoelt kan raken met flashbacks. In een bijzonder betekenisvolle scène staat June onderaan de trap op een veilige plek, maar is ze geheel verlamd om de trap op te gaan vanwege de gelijkenis met de trap in haar huis in Gilead. Veel slachtoffers van een trauma kunnen bijna buitenlichamelijke ervaringen hebben, waarbij hun fysieke locatie niet overeenkomt met de wervelingen die zich in hun geest afspelen. Voor buitenstaanders ziet dit er vreemd en onverklaarbaar uit. Voor hen die bekend zijn met trauma is dit een krachtige visuele weergave hoe traumaverwerking eruit ziet.

De flashbacks en triggers trekken de slachtoffers, de vrouwen, constant terug naar de traumatische tijd in Gilead. Hoewel ze aan de oppervlakte erkennen dat hereniging met hun familie afsluiting en vreugde zou moeten brengen, is geen van hen in staat om aan deze basisbehoeften te voldoen. De keuze van de makers om een gevoel van onherstelbaar verlies op te roepen - van onschuld, van oprechte emoties, van liefde - was briljant. Traumaslachtoffers worden geconfronteerd met een intense oorlog in zichzelf, een oorlog die een leven lang kan duren. Het terugwinnen van hun plezier en luchthartigheid gaat hand in hand met het terugwinnen van persoonlijke kracht.

Bewustwording

Hoewel The Handmaid’s Tale pijnlijk intens en grafisch is, heeft het miljoenen mensen bewust gemaakt van trauma’s en hoe trauma’s eruit kunnen zien. The Handmaid’s Tale is geen light watch, maar het is mooi om te zien hoe het meer is dan ‘gewoon een tv-show’. De makers en de acteurs hebben zich duidelijk verdiept in trauma’s en traumaverwerking en scheppen een pijnlijk, maar realistisch, beeld ervan. (Foto: Pexels/Miriam Espacio)