Spookverhalen beangstigen mensen zonder inbeeldingsvermogen niet

Er zijn mensen met een zeldzame afwijking, waardoor zij een gebrek hebben aan een inbeeldingsvermogen en geen beelden in hun hoofd kunnen zien. Deze mensen zijn ‘afantasten’ en zijn pas recentelijk aan het licht gekomen in de psychologie. Er valt dus nog veel te onderzoeken, schrijft Scientias, zoals bijvoorbeeld de vraag hoe afantasten reageren op enge verhalen.

De onderzoekers Marcus Wicken, Rebecca Keogh and Joel Pearson besloten dit te onderzoeken in een nieuwe studie. Ze lieten de deelnemers enge verhalen lezen, zoals verhalen waarin iemand op de hielen wordt gezeten door een angstaanjagende haai, van een hoge klif valt of in een vliegtuig zit dat op het punt staat neer te storten. Terwijl de deelnemers de verhalen lazen, hielden de onderzoekers de angstreacties bij en keken bijvoorbeeld naar een versnelde hartslag of zweet.

Experimenten 

Hieruit kwam niet heel veel: de enge verhalen deden de afantasten vrij weinig, omdat zij de tekst die ze lazen, niet beeldend kunnen maken. Volgens de onderzoekers suggereert dit dat er een nauwer verband bestaat tussen beelden en emoties dan wetenschappers tot op heden veronderstelden. Daarom gingen ze een stap verder met het onderzoek en gingen ze een nieuw experiment aan: een waar 46 deelnemers, 22 met afantasie en 24 zonder, in een donkere kamer naar ‘enge’ beelden keken. De deelnemers hadden ook verschillende elektroden op hun huid bevestigd kregen. Het is namelijk bekend dat de huid een betere geleider van elektriciteit wordt wanneer iemand sterke emoties voelt, zoals angst

Dit experiment werd twee keer uitgevoerd. Er werden enge verhalen verteld aan de hand van beelden en enge afbeelding getoond, zoals van een kadaver of een slang. Zowel de huid van de niet-afantasten als de afantasten reageerden sterk op de beelden. ‘Dit suggereert dat afantasie niet gekoppeld is aan minder emotionele gevoelens in het algemeen’, stelt Pearson, een van de onderzoekers van de studie. ‘Het geldt alleen voor het lezen van enge verhalen. Toen de deelnemers naar de expliciete afbeelding keken, zagen we wel een emotionele angstreactie.’

Resultaten 

Het bleek dus dat afantasten lastig bang te maken zijn met enkel verhalen, omdat zij de woorden niet kunnen omzetten in beelden en daardoor wordt het minder echt, minder visueel. Maar op het moment dat er beelden worden getoond van enge dingen, raakt het hen wel. Ze hoeven dat immers zelf niet de tekst of de woorden te visualiseren; het beeld is er al. ‘We kunnen van alles denken, maar zonder mentale beelden zullen de gedachten geen emotionele lading hebben’, aldus Pearson.

(Foto: Pexels/Andrea Piacquadio)