Maté: 'Het menselijk brein wordt bepaald door de omgeving'

Gabor Maté is ervan overtuigd dat de invloeden van de omgeving groot zijn op opgroeiende kinderen. Het brein wordt niet zoals men vaak denkt, door het DNA, maar door de omgeving gevormd. Dat stelt hij in een podcast met Inside Serene. Als het uiteindelijk zo blijkt te zijn, dan betekent dit dat de opvoeding nóg belangrijker is dan al werd gedacht.

Maté had al het vermoeden dat er een verband was, maar sloeg toch de wetenschap er op na. 'Toen ik de literatuur las op het gebied van hersenontwikkeling, wow!', zegt een geschrokken Maté in de video. 'Het bleek dat de hersenen zijn gevormd door de omgeving en in het bijzonder door de relatie tussen ouder en kind. Toen viel alles voor mij wel samen.'

De arts die gespecialiseerd is in trauma zegt iets eerder in de podcast dat mensen bijvoorbeeld ADD krijgen omdat ze als kind zijnde, terwijl de hersenen nog in ontwikkeling zijn, niet serieus genomen worden in hun gevoelens of te veel stress voor hun kiezen krijgen. Zij moeten zich daarom afsplitsen en dat zorgt voor een storing in de concentratie, wat bij ADD hoort. Zijn eigen moeder was ook gestrest toen hij jong was door de oorlog, Maté is joods. 'Als kind kon ik niets anders doen dan afsplitsen. Wanneer gebeurt dit? Op het moment dat de hersenen zich ontwikkelen', aldus Maté, die stelt dat ADD een coping mechanisme is en geen ziekte op zich.

Maté haalt in de podcast een wetenschappelijk artikel aan die in 2012 is gepubliceerd in de American Academic of Pediatrics. Volgens de arts gaat het om een prestigieus onderzoek dat tientallen jaren omvat en aankaart dat de ontwikkeling van de hersenen al voor de geboorte worden beïnvloed. 'Als je moeder stress heeft, dan heeft dit effect op je in de baarmoeder. Dat beïnvloedt al de ontwikkeling van je hersenen'. Uit ander onderzoek is het volgens hem al bewezen dat de placenta hogere waarden van cortisol omvat bij stress en dat die baby's die dat hebben ervaren op eenjarige leeftijd al meer stress vertoonden dan gemiddelde baby's.

De conclusie van Maté is dat de kwaliteit van de relatie met de ouders bepaald of een kind op latere leeftijd wel of niet te maken krijgt met veel stress en uiteindelijk diagnoses als ADD of ADHD gaan krijgen. 'Het kent geen genetische oorzaak', is de overtuiging van Maté. Overigens is hij niet te beroerd om zelf toe te geven dat zijn eigen werkverslaving ook niet positief heeft bijdragen aan de ontwikkeling van zijn kinderen.