Alexander Lowen over de relatie tussen wil en wanhoop

In het boek Vreugde: Overgave aan het lichaam heeft Alexander Lowen het onder andere over wil en over wanhoop. Te veel wil is een gevaarlijk iets dat vanuit het ego komt en niet vanuit het lichaam. Alles wat vanuit het ego komt kan onnodig lijden veroorzaken. Ook kan het ego ervoor zorgen dat het boven het lichaam komt te staan en dat is niet wat Lowen wil. Het lichaam is de baas boven het ego, zoals we eerder al hadden vermeld.

Lowen maakt duidelijk dat al zijn patiënten last hadden van een mate van wanhoop. 'Iedereen die in therapie komt worstelt met een gevoel van wanhoop - de wanhoop om nimmer ware liefde te vinden, zich vrij te voelen, alles uit het leven te halen. Wanhoop is een verschrikkelijk gevoel. Het ondermijnt je wil, tast de levenskracht aan en leidt tot depressiviteit.'

Lowen is van mening dat diep huilen vele trauma's kan helen. Alleen veel mensen zijn bang om diep te huilen. Onder andere wanhoop is daar een oorzaak van, zo verduidelijkt hij in het boek. 'Ik heb veel patiënten horen zeggen dat ze zich niet willen overgeven aan hun droefenis en niet willen huilen omdat ze bang zijn dat er dan geen einde aan komt', vertelt hij. Maar dit klopt niet, want alles is vergankelijk, dus ook het huilen. 'Deze gedachte is irrationeel, je kunt niet eeuwig huilen.'

Relatie wil en wanhoop

Volgens de inmiddels overleden psychotherapeut heeft een volwassene - als hij neurotisch is als volwassene - in zijn kindertijd veel wanhoop gekend. Dit zorgde voor pijn, dat het kind moest onderdrukken om te overleven. Nu als volwassenen moeten we door die pijn heen. Er omheen gaan heeft geen zin, en daar kan de wil gevaarlijk zijn,

'Elke poging om het verlies en de pijn van het verleden te overwinnen door middel van de wil faalt', schetst Lowen. Deze mislukking bestendigt de wanhoop. Het accepteren van de wanhoop vanuit het besef dat ze niet voor het heden staat, stelt je in staat om erdoorheen te komen.'

Dus de patiënt moet goed het onderscheidt voelen dat als hij zich wanhopig voelt vandaag de dag, dat diegene te maken heeft met oude gevoelens van vroeger en niet met het heden. Plus daarna kan de patiënt zich het beste realiseren dat het er niet met de wil tegen moet vechten, maar dat het zich moet overgeven aan zijn of haar lichaam, precies zoals de titel van het boek van Lowen stelt.