Wat zijn de drie rechten van een kind volgens Janus Korczak?
| door Sjoerd Valkering
Janusz Korczak was een baanbrekende Poolse pedagoog, kinderarts, en schrijver die leefde van 1878 tot 1942. Hij is vooral bekend om zijn diepgaande inzichten en toewijding aan de rechten en het welzijn van kinderen.
Korczak was een visionair in zijn benadering van kinderopvoeding, pleitte voor respect voor de individuele persoonlijkheid van elk kind en benadrukte het belang van het luisteren naar kinderen. Zijn werk en leven waren grotendeels gewijd aan het verbeteren van de levens van kinderen, in het bijzonder weeskinderen.
Korczak formuleerde drie belangrijke rechten voor kinderen, die zijn filosofie over kinderopvoeding en -rechten weerspiegelen:
Het recht om te zijn zoals ze zijn: Dit recht benadrukt dat elk kind uniek is en gerespecteerd moet worden om wie het is. Het waarschuwt tegen het proberen om kinderen te veranderen om te voldoen aan de verwachtingen of wensen van volwassenen. Korczak moedigde volwassenen aan om kinderen te waarderen en te accepteren zoals ze zijn, in plaats van te proberen ze te vormen naar een vooraf bepaald ideaal.
Het recht op de dag van vandaag: Dit principe onderstreept het belang van het leven in het heden en erkent dat kinderen, net als volwassenen, dagen kunnen hebben waarop ze zich niet goed voelen of niet alles kunnen doen wat van hen verwacht wordt. Het gaat erom kinderen de ruimte te geven om hun eigen tempo te volgen en hun gevoelens en ervaringen in het huidige moment te respecteren.
Het recht op hun eigen dood: Dit is het meest complexe en controversiële recht. Korczak benadrukte hiermee dat overmatige bescherming van kinderen tegen alle mogelijke gevaren van het leven hen kan beroven van waardevolle levenservaringen. Hij stelde dat kinderen in staat moeten zijn om risico's te nemen en de wereld om hen heen te ontdekken. Dit recht gaat over het balanceren tussen bescherming en het toestaan van een zekere mate van vrijheid voor kinderen om te leren en te groeien.
Korczak's benadering van de rechten van kinderen was revolutionair voor zijn tijd en blijft vandaag de dag relevant. Zijn ideeën hebben invloed gehad op moderne opvattingen over kinderopvoeding en kinderbescherming en dragen bij aan voortdurende discussies over hoe we de rechten en het welzijn van kinderen het beste kunnen waarborgen.
De pedagoog werd uiteindelijk in 1942 vermoord door de Duitsers in een concentratiekamp. Nadat de joodse man in Treblinka aankwam zou hij meteen naar de gaskamer zijn gebracht en zijn vergast door de SS, die onder leiding stonden van het Duitse leger van Adolf Hitler.